SZCZEPAN MARCIN STANCZYKIEWICZ urodził się 11 listopada 1915 roku w Chorzelowie w herbowej rodzinie Trzy Trąby. W Chorzelowie ukończył szkołę powszechną , maturę uzyskał w roku 1934 w Gimnazjum Państwowym imienia St. Konarskiego w Mielcu , było to gimnazjum typu humanistycznego.

W latach 1935-1937 był uczniem Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Dnia 15.10.1937 został promowany na podporucznika w korpusie oficerów zawodowych kawalerii (była to XIV promocja , z 25 lokatą wśród 60 oficerów)

Otrzymał przydział do 3 Pułku Ułanów Śląskich w Tarnowskich Górach. Był doskonałym jeźdźcem , zakwalifikował się do reprezentacji 3 Pułku Ułanów Śląskich. W roku 1939 2 sierpnia w Bydgoszczy zdobył zespołowe Mistrzostwo Armii w zawodach Militarii , na 10 letniej kasztance , klaczce „Belli” z hodowli pana Targowskiego

Instruktorem jeździeckim który przygotował do zawodów ekipę 3 Pułku Ułanów był były oficer, Rotmistrz Witold Ertman, który w 1926 r na wałachu „Łom” w Mistrzostwach Armii w Warszawie zdobył pierwsze miejsce dla 5 Pułku Ułanów Zasławskich .

W wojnie obronnej 1939 roku, 3 Pułk Ułanów Śląskich pod dowództwem mjr.Stefana Sołtysika walczył pod Woźnikami. Przewaga niemiecka była ogromna i mimo zaciętych walk Armia „Kraków” została zmuszona do walk odwrotowych. Ósmego października, armia była już poza Nidą, a w dniach 11 i 12 .IX. przeprawiła się na południowy brzeg Wisły . Dnia 21 .IX. po walce z przeważającymi siłami wroga Armia „Kraków” kapituluje pod Tomaszowem Lubelskim .Mjr. Stefan Sołtysik opisał te walki w książce „Żołnierze Września”.

Szczepan Stanczykiewicz 1.X.1939 wzięty do niewoli ,ucieka z transportu do Niemiec, pomaga mu zrolować się ze stopni wagonu jego starszy kolega, rtm. Stanisław Drelinkiewicz . W Krakowie z pomocą swego starszego brata Sylweriusza, członka Związku Walki Zbrojnej (przekształcony w 1942 roku w Armię Krajową) ze sfałszowanymi dokumentami ukrywa się u brata Tadeusza w Zakopanem w willi „Haneczka”. Dwa razy w tygodniu dojeżdża do Krakowa , gdzie prowadzi szkolenie ogniowe dla żołnierzy ruchu oporu. 26.IV.1940 roku o północy wyrusza wraz z ppor. Zbigniewem Winogrodzkim i rotmistrzem Józefem Podwysockim przez Tatry , Słowację ,Węgry do Jugosławii. Szlakiem kurierów tatrzańskich prowadził ich przewodnik Feliks Klaper (parę miesięcy później złapany przez gestapo, torturowany i zastrzelony podczas
próby ucieczki ) .W Jugosławii cała grupa została przewieziona do Splitu , gdzie komendantem polonii był płk. Gebel.

17.05.1940 Szczepan wraz innymi żołnierzami wsiadł na grecki okręt „Patris” którym dopłynął do Afryki.

Naczelny Wódz W.Sikorski 2 kwietnia 1940 roku powołał do życia Samodzielną Brygadę Strzelców Karpackich .Nazwa Brygada Karpacka miała takie uzasadnienie , że miała wrócić do Polski przez Bałkany i Karpaty .

Dowódcą brygady został płk. Stanisław Kopański , a Dywizjonu Rozpoznawczego, zostaje mjr. Władysław Bobiński.

Dnia 23 maja 1940 z Marsylii bo Bejrutu przypłynęła na statku „Athos” kadra w składzie 32 oficerów i 20 podoficerów. Na miejsce formowania Brygady wyznaczono obóz w pobliżu miasta Homs , na granicy Pustyni Syryjskiej . 21 maja 1940 roku Szczepan dopływa z grupą 700 ludzi do Bejrutu , skąd po kilku dniach przez góry Libanu przedostaje się do Homs.

Szczepan został przydzielony do Dywizjonu Rozpoznawczego na zastępcę dowódcy 2 Szwadronu Motorowego, którym był rotmistrz Wiktor Zaniewski (instruktor z podchorążówki w Grudziądzu). Obóz w Homs był źle wyposażony, w barakach drewniane prycze pokryte cienkimi matami z łyka . Przez tygodnie Brygada ćwiczy bez sprzętu i uzbrojenia . Żołnierze źle znoszą pustynny klimat , słynący w tej części z silnych wiatrów i burz piaskowych tzw.chamsinów. Kąpanie się w pobliskiej rzeczce było zabronione ze względu na żyjątka o nazwie „schistozoma”, zabójcze dla ludzkiej wątroby . Muszki piaskowe, tzw. „papataczi”, powodowały biegunkę i wysoką gorączkę. Inne niedogodności to ustawiczne pragnienie i żywienie się głównie baraniną z czerwonym winem . Po kapitulacji Francji gen. Sikorski wydał rozkaz drogą radiową przejścia Brygady do Palestyny pod dowództwo angielskie . Gen. Mittelhauzer, dowódca wojsk francuskich w Syrii, zażądał rozbrojenia i internowania brygady. Generał Kopański oświadczył , że Polacy nigdy na to się nie zgodzą i w ostateczności będą walczyć z Francuzami. Po długich pertraktacjach Polacy otrzymali zgodę na opuszczenie Syrii. W czasie od 27 czerwca do 2 lipca, Brygada przeszła do Palestyny.

PALESTYNA

Pierwszy kilkudniowy postój nad jeziorem Genezaret. Żołnierze śpią pod gołym niebem, koce i karabiny ustawione w kozły zastępują namioty. Nieznośny upał, ulgę przynosi kąpiel w słodkiej wodzie jeziora. Wszelkiego rodzaju muchy, skorpiony, gady właziły nocą do butów i ubrań.

Szczepan Stanczykiewicz mimo młodego wieku miał nie tylko dużą pozycję zawodową , ale i towarzyską wśród wojskowych elit. W czasie bytności w Aleksandrii Charlesa de Goulle’a, który przybył na okręcie francuskim z Anglii, na przyjęciu z tej okazji w ścisłym gronie oficerskim był również Szczepan. Bywał też częstym gościem w domu konsula polskiego (córka konsula Danuta wyszła po wojnie za mąż za rotmistrza Zaniewskiego, którego przedstawił i wprowadził do jej domu Szczepan).

Dnia 6 lutego 1941 roku odbył się w Aleksandrii oficerski konkurs jeździecki. Szczepan zajął pierwsze miejsce na klaczy pełnej krwi „Ciucia” przed majorem Władysławem Bobińskim i rotmistrzem Stanisławem Stryjewskim.

16 lutego Pułk Ułanów przemieścił się w głąb Pustyni Zachodniej do Sidi Barrani i Bug-Bug.

11 czerwca 1941 roku Pułk Ułanów oddał angielskim władzom wojskowym 256 koni pułkowych i przesiadł się na pojazdy pancerno-motorowe. Tego dnia przestał istnieć ostatni pułk kawalerii konnej.

W dniach 21-25 sierpnia 1941 roku Pułk Ułanów stanął w El Ameriya- obozie pod Aleksandrią. Tam ułani zdali wszystkie pojazdy, ciężką broń, sprzęt i rzeczy osobiste oprócz tego , co mogło się zmieścić w plecaku i chlebaku ,natomiast otrzymali uzupełnienie broni ręcznej i amunicji, a także pantofle gimnastyczne.

26 sierpnia 1941 roku zaokrętowano Brygadę na kontrtorpedowce , które w dużym konwoju popłynęły na zachód. Cel podróży był objęty tajemnicą wojskową .

TOBRUK

Miejsce to miało ogromne znaczenie dla walk na Środkowym Wschodzie, gdyż zatrzymywał wokół siebie znaczną część wojsk niemieckich i włoskich. Niemcy bezskutecznie usiłowali zdobyć twierdzę, której bronili Australijczycy i Brytyjczycy. Tobruk otoczony wieńcem lotnisk niemieckich, niektóre oddalone były o 8 km od pozycji obronnych, natomiast stanowiska brytyjskie były usytuowane o setki kilometrów .Najgroźniejsze były okręty podwodne i miny stawiane na szlakach konwojów alianckich zmierzających do twierdzy. Zaopatrzenie odbywało się tylko w bezksiężycowe noce . Po oczyszczeniu portu z min dostarczano na małych statkach i łodziach sprzęt wojskowy i ludzi. Wodę i paliwo przywoziły specjalnie wyposażone tankowce . Od 30 kwietnia do 4 maja 1942 roku siły niemiecko – włoskie pod dow. gen. Romla ”lisa pustyni” usiłowały zdobyć Tobruk. Udało im się wejść 10 km w głąb lądu w tzw. „wyłom” i zdobyli Wzgórze Rasel Medauer (209) , ale twierdzy nie zdobyli.

Brygada Karpacka nocą z 27 na 28 sierpnia dotarła do Tobruku mając zluzować 18 Brygadę Australijską , zaś Pułk Ułanów – 18 Pułk Kawalerii hinduskiej na odcinku nadmorskim. Warunki bytowe i klimatyczne były bardzo złe. Wyżywienie stanowiła konserwa „beef” , brak jarzyn, słona woda 1 litr na dobę i suchary . Różnego rodzaju insekty, zwłaszcza pchły pustynne. Żołnierze musieli naprędce wyłupywać w skalnym podłożu pozycje, płytkie rowy i worki z piaskiem . Wszystkie te czynności wykonywano tylko nocą. Oblężenie Tobruku trwało od 9 kwietnia do 10 grudnia 1941 r. Pułk Ułanów przebywał w twierdzy najdłużej spośród oddziałów Brygady, przez 3 i pół miesiąca ( 105 dni) znajdował się nieprzerwanie w akcji . Po opuszczeniu Tobruku Pułk Ułanów przewieziono na odpoczynek do obozu El Khatatba, 50 kilometrów na północ od Kairo .

Jesienią 1941, Szczepan Stanczykiewicz dostał nominację na porucznika.

14 stycznia 1942 roku rozkazem dziennym uzyskał zgodę na przeniesienie do lotnictwa.

ANGLIA

Szczepan Stanczykiewicz przypłynął do Anglii 26 kwietnia 1942 roku i wstąpił do Polskich Sił Powietrznych, otrzymując numer P-1842 i stopień pilota oficera. Przeszkolenie w specjalności nawigatora ukończył 25 kwietnia 1943 roku na lotnisku Jurby (Isle of Man), otrzymując oznakę – złotego orła z trzema złotymi błyskawicami i skierowanie do ośrodka zgrywania załóg bombowych 18 OTU. Awans do stopnia flying oficera uzyskał 27 października 1943 roku i skierowanie do 304 Dywizjonu Bombowego Ziemi Śląskiej, na etat nawigatora w załodze bombowca. Dywizjon 304 pełnił w tym okresie służbę w składzie Coastal Command , zajmując się wykrywaniem i zwalczaniem hitlerowskich okrętów podwodnych atakujących alianckie konwoje na Atlantyku.

Dywizjon Bombowy Ziemi Śląskiej im księcia Józefa Poniatowskiego powstał 23 sierpnia 1940 roku . Brał udział w wyprawach bojowych, bombardując miasta niemieckie. Dywizjon poniósł poważne straty w ludziach i samolotach. Na skutek tego 10 maja 1942r. Dywizjon Ziemi Śląskiej został przeniesiony z Bomber Command do Coastel Command. Loty były bardzo męczące, trwały od 8 do 10 godzin na niskich pułapach. Stałe wypatrywanie żeglugi na morzu i nieprzyjaciela w powietrzu zwiększało zmęczenie fizyczne i psychiczne . Gdy pogoda była dobra , dokuczał blask słońca i monotonia morza, natomiast przy zachmurzeniu możliwość zaskoczenia przez niemieckie myśliwce.

Bitwa o Atlantyk zaciekle trwała przez kilkadziesiąt miesięcy, kiedy to pokonała niemiecką ofensywę podwodną, kosztem wielu istnień ludzkich i samolotów.

Tekst przygotowany przez córkę por. Stanczykiewicza – Panią Zofię Majsterek