W dniu dzisiejszym obchodzimy kolejną, już 188 rocznicę bitwy pod Olszynką Grochowską.
Bitwa pod Grochowem a w szczególności szarża dwóch szwadronów Pułku 2. Ułanów jest większości z nas doskonale znana. To tu zrodziła się legenda tej jednostki i 12 maja 1919 roku minister spraw wojskowych nadał pułkowi nazwę 2. Grochowski Pułk Ułanów im. Dwernickiego.
Mniej natomiast znany jest fakt udziału jednego ze szwadronów Pułku 3. Ułanów w tej zwycięskiej szarży.
W dniu 25 lutego 1831 roku Pułk 3 Ułanów dowodzony przez ppłk. Ludwika Chmielewskiego zajął stanowiska obronne przy drodze z Pragi na Saską Kępę. Szwadrony 1. i 2. ustawione zostały bliżej Pragi przy czym drugi szwadron pod dowództwem kpt.Kleszczyńskiego jako skrzydłowy w tym dywizjonie.
Około godziny 15.00 do ataku ruszyła rosyjska kawaleria mająca jednym potężnym uderzeniem zwycięsko zakończyć bitwę. Na tyłach naszych oddziałów znalazł się Małorosyjski Pułk Kirasjerów Księcia Alberta Pruskiego pędząc wzdłuż drogi przy której rozlokowane były szwadrony naszego pułku. Jeden z adiutantów na czas zjawia się z rozkazem ataku przekazując go kpt. Kleszczyńskiemu. Drugi szwadron błyskawicznie dosiada swych koni i natychmiast włącza się do trwającej już potyczki.
Pułk 2. Ułanów atakuje wroga z boku a czwarty pluton 2. szwadronu Pułku 3. Ułanów blokuje sam gościniec. Pułk kirasjerów zostaje praktycznie całkowicie rozbity. Wieczorem Pułk 3. Ułanów wycofuje się na Pragę, przechodzi przez most na Wiśle i staje na postój w miejscowości Włochy. Za zasługi w bitwie dwóch ułanów Banach i Wziątek oraz dowódca 2. szwadronu kpt. Kleszczyński zostali odznaczeni Orderami Virtuti Militari.
Przebieg tego starcia doskonale opisuje Leopold Szumski w swej publikacji „Wspomnienia o Trzecim Pułku Ułanów”. Fragment jego książki znajduje się poniżej zamieszczonego tu tekstu tak jak i krótki opis szarży z książki Stanisława Barzykowskiego „Historia Powstania Listopadowego”.
W Muzeum Narodowym we Wrocławiu znajduje się obraz autorstwa Jana Rosena (1854-1936) – jednego z najwybitniejszych polskich malarzy batalistycznych. Dzieło to zatytułowane „Olszynka Grochowska” przedstawia drugi szwadron Pułku 3. Ułanów w momencie otrzymania rozkazu do ataku na szarżujących już kirasjerów Księcia Alberta Pruskiego. Poniżej zamieszczono też obraz Jana Nepomucena Lewickiego – Bitwa pod Olszynką Grochowską oraz sylwetki ułanów z zasobów CBN Polona.
W krużgankach kościoła Najczystszego Serca Maryi na placu Szembeka na warszawskim Grochowie znajdują się cztery tablice pamiątkowe: 2., 3., 4., i 5. pułku ułanów które brały udział w bitwie pod Olszynką.
Autor tekstu: Leszek Kasiarz
)v