Chciałbym dzisiaj na przykładzie dwóch wpisów dotyczących historii Pułku 3. Ułanów opublikowanych na jednym z portali internetowych ostrzec Państwa by nie traktować jako pewnik wszystkich ukazujących się tam informacji. Wikipedia to wielojęzyczna encyklopedia internetowa działająca zgodnie z zasadą otwartej treści. Pod hasłem „Wincenty Szeptycki” znajdujemy między innymi następujący wpis:
„Wincenty Wiktor Leon Szeptycki herbu Szeptycki
generał brygady
Data i miejsce urodzenia
5 kwietnia 1782 �Liczkowce
Data i miejsce śmierci
21 stycznia 1836 �Lwów
Przebieg służby
Lata służby
od 1807 do 1831”
…
„W latach 1815-1820 dowódca 3 pułku ułanów w wojsku Królestwa Polskiego, w 1815 odznaczony Orderem św. Anny II klasy[3]. Po ostrym konflikcie z Konstantym Pawłowiczem Romanowem został zdymisjonowany.
…. „
Oczywiście zainteresowany informacją iż przez całe 5 lat dowodził on Pułkiem 3. Ułanów (o czym wcześniej nie wiedziałem) postanowiłem zgłębić tą historię. Sięgnąłem do najwcześniejszego „Rocznika Woyskowego Królestwa Polskiego” z 1817 roku i okazało się że w tym czasie płk Wincenty Szeptycki dowodził Szwadronem Ułanów Gwardji który został zresztą w tym samym roku wcielony do Pułku Strzelców Konnych Gwardii. Oczywiście rocznik potwierdza iż w tym czasie stanowisko dowódcy Pułku 3. Ułanów sprawował płk Karol Madaliński.
W publikacji znajduje się też krótki opis i rysunek przedstawiający barwy pułku które będą obowiązywać aż do jego oficjalnego rozwiązania już po zakończeniu II Wojny Światowej.
Co ciekawe w kolejnym wydaniu „Rocznika Woyskowego” z roku 1818 jak i następnych osoba płk. Wincentego Szeptyckiego już się nie pojawiła co świadczy o tym iż jego dymisja nastąpiła najprawdopodobniej w 1817 lub 1818 roku.
Tak więc wpis iż w latach 1815-1820 dowodził on Pułkiem 3. Ułanów Królewstwa Polskiego jest ze wszech miar nieprawdziwy.
Inny przykład dotyczący tej samej encyklopedii internetowej dotyczy wpisu pod hasłem – „3 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)”:
„Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)
3 Pułk Ułanów – oddział jazdy polskiej Armii Księstwa Warszawskiego.
Sformowanie
1806
Rozformowanie
1813
Dowódcy
Pierwszy
płk Wojciech Męciński”
Dowiadujemy się tutaj iż Pułk 3. Ułanów został pierwotnie sformowany w roku 1806 a jego pierwszym dowódcą był płk Wojciech Męciński.
Tymczasem pułk oficjalnie powstał latem roku 1807. Pierwszy dowódca Pułku 3. Ułanów Księstwa Warszawskiego gen. brygady Benedykt Józef Łączyński obejmuje wtedy dowództwo co potwierdzał oficjalnie patent na stopień pułkownika z 1 września tego roku podpisany przez gen. Józefa Zajączka. Pamiętajmy więc by nie traktować bezkrytycznie wpisów umieszczanych na portalach internetowych – zawsze warto je dokładnie zweryfikować.
Korzystając z okazji chciałbym jeszcze raz krótko przypomnieć bardzo ciekawą i barwną postać pierwszego dowódcy Pułku 3. Ułanów Księstwa Warszawskiego gen. brygady Benedykta Józefa Łączyńskiego :
Urodził się 21 marca 1779 roku w rodzinnym majątku w Kiernozi niedaleko Łowicza. Co ciekawe guwernerem Benedykta i jego młodszej siostry Marii był Mikołaj Chopin – ojciec genialnego kompozytora i pianisty Fryderyka Chopina …
W roku 1792 rozpoczął swoją służbę wojskową i w czasie insurekcji kościuszkowskiej dosłużył się stopnia porucznika. Po powrocie do rodzinnej Kiernozi i śmierci ojca stał się prawowitym właścicielem majątku. Już jednak w marcu 1797 roku wyrusza do Mediolanu i jako porucznik 5. batalionu piechoty walczy u boku Legionów Polskich we Włoszech. Po roku służby wezwany w ważnych sprawach majątkowych wraca do kraju biorąc dziesięciomiesięczny urlop. Powracając do Włoch na służbę nie otrzymuje już swojego przydziału i obrażony bierze dymisję zaciągając się do sztabu wojsk nowopowstałej profrancuskiej Rzeczypospolitej Rzymskiej. Tu wdaje się w spisek polityczny mający na celu odsunięcie gen. Jana Henryka Dąbrowskiego od dowodzenia Legionami Polskimi …
Po zrehabilitowaniu wraca do służby jako oficer nadliczbowy 3. batalionu I. Legii – 21 maja 1798 roku. Zostaje dwa razy ranny nad rzeką Trebbią i pod Novi.
19 września 1799 roku otrzymuje awans na kapitana i pełny etat oficerski. W kampanii 1800/1801 r. uczestniczy w oblężeniu twierdzy Peschiery. Po zawarciu pokoju w Luneville poddaje się do dymisji i wraca do Kiernozi.
Podobno znacznie przyczynił się do ślubu swojej siostry Marii z trzykrotnie od niej starszym, byłym szambelanem królewskim Anastazym Colonna-Walewskim z Walewic. Urodziła mu syna Antoniego. W tym miejscu czas na trochę ploteczek z „wielkiego świata” …
Ojcowstwo Anastazego Walewskiego poddawano jednak w wątpliwość podejrzewając iż prawdziwym ojcem był Arkadij Suworow – cioteczny wnuk rosyjskiego feldmarszałka Aleksandra Suworowa …
Benedykta Łączyńskiego można było w tym czasie coraz częściej spotkać w warszawskim Pałacu pod Blachą, często w towarzystwie ks. Józefa Poniatowskiego. W 1806 roku na wezwanie gen. Jana Henryka Dąbrowskiego zgłasza się w Łowiczu jako szef I. batalionu 1. pułku piechoty.
Od 5 lutego 1807 roku już w stopniu majora znajduje się w sztabie marszałka Aleksandra Berthier. 6 marca zaś obejmuje funkcję pułkownika-adiutanta komenderującego. Już miesiąc później znajduje się w Kwaterze Głównej Napoleona w Finckenstein. 5 czerwca 1807 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej. Latem 1807 roku obejmuje dowództwo nad Pułkiem 3. Ułanów Księstwa Warszawskiego.
Tymczasem jego siostra – pani Maria Walewska rozpoczęła gorący romans z Napoleonem Bonaparte stając się w krótkim czasie jego oficjalną matresą. Ten burzliwy związek stał się kanwą wielu powieści, przedstawień teatralnych i filmów na całym świecie. Maria Walewska urodziła mu syna Aleksandra co dało cesarzowi prosty dowód na to iż to nie on jest odpowiedzialny za trwające od lat bezdzietne małżeństwo z cesarzową Józefiną. Doprowadziło to do szybkiego rozwodu a następnie ślubu Napoleona Bonaparte z córką cesarza Austrii – Marią Ludwiką. Maria Walewska już po śmierci swego pierwszego męża w roku 1816 poślubiła marszałka Francji Filipa d’Ornano. Zmarła 11 grudnia 1817 roku. Jej serce pochowano w Paryżu natomiast ciało spoczęło w rodzinnej Kiernozi. Pochowano je 27 września 1818 roku w krypcie kościoła parafialnego. Romans młodszej siostry płk. Benedykta Łączyńskiego Marii Walewskiej z Napoleonem Bonaparte doprowadził w późniejszym czasie do podejrzeń i wielu plotek zarzucających mu iż swoje liczne awanse zawdzięczał właśnie związkowi swojej siostry z cesarzem.
Dowodząc Pułkiem 3. Ułanów podczas wojny z Austrią w 1809 roku po bitwie pod Raszynem zostaje odznaczony Orderem Virtuti Militari. W lutym roku 1812 wziął dymisję ze względu na zły stan zdrowia. Wraca jednak do służby z powodu załamania się kampanii rosyjskiej organizując ośrodki zapasowe w departamencie kaliskim. W lutym 1813 roku obejmuje dowództwo nad szczątkami jazdy zgrupowania Żółtowskiego i wycofuje się do Saksonii. Zostaje ranny pod Luetzen i odznaczony 11 maja 1813 roku Krzyżem Oficerskim Legii Honorowej. Po kolejnych reorganizacjach zostaje przeniesiony do armii francuskiej w stopniu generała brygady – luty 1814 r.
Zostaje ranny w bitwie pod La Fere Champenoise i dostaje się do pruskiej niewoli – 25 marca 1814 roku. Zostaje wtedy zwolniony ze służby. W tym czasie otrzymuje Order Królestwa Obojga Sycylii. Po okresie „stu dni Napoleona” które spędził w Paryżu zostaje mianowany przez gen. A. Sułkowskiego dowódcą oddziałów polskich wracających do kraju i przechodzących ze służby francuskiej do wojsk Królestwa Polskiego. Odprowadzając te wojska do kraju w 1816 roku rozchorował się bardzo ciężko na płuca.
Spędził rok w szpitalu we Wrocławiu (Breslau) skąd został skierowany na kurację do znanego niemieckiego kurortu Bad Salzbrunn – obecnie Szczawno Zdrój na Dolnym Śląsku. Umiera podczas kuracji na kamicę nerkową 7 sierpnia 1820 roku w wieku 41 lat. Spoczywa na cmentarzu parafialnym pw. św. Anny w Wałbrzychu.
Cześć Jego pamięci !!!
Autor posta: Leszek Kasiarz
