28 sierpnia 1939 roku w godzinach przedpołudniowych 3 Pułk Ułanów Śląskich (bez 3. i 4. szwadronu) wymaszerował ze swoich koszar w Tarnowskich Górach aby zająć pozycje obronne w rejonie Koszęcin – Cieszowa. Szefem 2. szwadronu dowodzonego przez por. Jerzego Grzybowskiego był w tym czasie st. wachm. Antoni Wojciechowski (1900-1972).
W ostatnim dniu walki pułku tj. 20 września 1939 roku w rozkazie bojowym podpisanym w zastępstwie dowódcy przez rtm. Stefana Sołtysika został on awansowany do stopnia chorążego oraz odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Ponadto w dniu 3 maja 1938 otrzymał brązowy a 15 kwietnia 1939 roku srebrny Medal za Długoletnią Służbę – zdjęcia dyplomów pod tekstem.
10 grudnia 1924 roku wtedy jeszcze plutonowy Antoni Wojciechowski nabył prawo do założenia żołnierskiej Odznaki Honorowej Pułku 3. Ułanów co potwierdza załączona poniżej legitymacja nr.1007 podpisana przez płk. Cypriana Bystrama – ówczesnego dowódcę pułku.
Już w lutym 1939 roku szef ówczesnego Departamentu Kawalerii powołał st. wachm. Antoniego Wojciechowskiego do przystąpienia do egzaminu na stopień chorążego mającego się odbyć w listopadzie co z oczywistych względów nie doszło już do skutku. Zdjęcie zaświadczenia o awansie z dnia 05.12.1959 roku podpisane przez byłego dowódcę 3 Pułku Ułanów Śląskich płk. rez. Czesława Chmielewskiego zamieszczono pod tekstem.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej 24 sierpnia 1939 roku wysłał on swoją żonę Stanisławę do miejscowości Nisko nad Sanem gdzie wspólnie zamieszkali po zakończeniu działań wojennych co dokumentuje zachowany rozkaz wyjazdu.
Utrzymywał stały kontakt z byłymi oficerami 3 Pułku Ułanów Śląskich na co wskazują listy wysyłane z niemieckich obozów jenieckich oraz z Anglii.
W szczególności korespondencja z zastępcą dowódcy pułku mjr. Janem Zapolskim ukazuje jak ścisłe więzy łączyły ze sobą byłych żołnierzy Pułku 3. Ułanów i jak dbano o zachowanie w pamięci prawdziwej historii tej jednostki.
Dzięki nawiązaniu kontaktu przez zaprzyjaźniony z nami Szwadron Kawalerii im. 3 Pułku Ułanów Śląskich z Biszczy z panem Władysławem Potockim z Niska nad Sanem otrzymaliśmy fotografie rodzinnych dokumentów i zdjęć po chor. Antonim Wojciechowskim które zamieszczono pod poniższym tekstem. Pierwsze cztery zdjęcia zostały opisane przez pana Władysława Potockiego następująco:
– „Podoficerowie zawodowi 3 Pułku Ułanów, pierwszy od lewej wachmistrz szef drugiego szwadronu starszy wachmistrz Antoni Wojciechowski”.
– „Stoi piąty od prawej w pierwszym rzędzie st. wachm. A. Wojciechowski”. W rzeczywistości 5. od lewej …
– „Szkoła Podoficerska 3 Pułku Ułanów rok 1935 siedzi szósty od prawej dowódca 3P.U. płk. Kazimierz Żelisławski, siedzi trzeci od lewej st. wachm. A. Wojciechowski”.
– „Powrót drugiego szwadronu do koszar, na czele szef 2. szwadronu st. wachm. A. Wojciechowski”. Zdjęcie wykonane na rynku w Tarnowskich Górach …
Kolejne zdjęcie wraz z dedykacją z września 1936 roku przedstawia rtm. Stefana Sołtysika – II. zastępcę dowódcy pułku.
Następna fotografia została wykonana na zawodach konnych – drugi z lewej, salutujący st. wachm. Antoni Wojciechowski na koniu „Wojtek” – w tle widoczna jest wieża ciśnień znajdująca się na przeciwko koszar przy ul. Opolskiej w Tarnowskich Górach.
Kolejne zdjęcia wraz z opisami na których został uwieczniony st. wachm. Antoni Wojciechowski pochodzą z kolekcji rotmistrza Romana Medwicza – obecie znajdują się w moich prywatnych zbiorach.
Zamieszczone listy to korespondencja z Oflagu w Murnau i Londynu od mjr. Jana Zapolskiego – I. zastępcy dowódcy pułku i rtm. Jerzego Rościszewskiego – dowódcy szwadronu gospodarczego.
Zdjęcia grobu chor. Antoniego Wojciechowskiego pochowanego na cmentarzu parafialnym w Nisku wykonał kolega Marcin Magoch z Księżpola.
Wypisy z rozkazu bojowego z dnia 20 września 1939 zamieszczono z publikacji „Boje wrześniowe Pułku 3. Ułanów Śląskich” autorstwa Stefana Sołtysika będące jednym z rozdziałów książki „Żołnierze Września” – Instytut Wydawniczy PAX, 1971.
Autor tekstu: Leszek Kasiarz
